Unia Europejska chce, aby do 2050 roku wszystkie budynki były zeroemisyjne. Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych powstałych w wyniku ogrzewania budynków ma być powiązane z wymogiem korzystania z energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych oraz z termomodernizacją budynków. Takie są główne założenie nowelizacji dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków ogłoszonej wiosną 2024 r.
Wbrew wielu doniesieniom medialnym, dyrektywa nie zakazuje eksploatacji kotłów gazowych i nie zmusza także do ich wymiany w istniejących budynkach. Branża gazowa będzie się dalej rozwijać, dostosowując się do nowych wymogów prawnych.
Unia Europejska nie przestaje inwestować w infrastrukturę gazową, a sieć gazociągów w Europie jest cały czas rozbudowywana w oparciu o wielomilionowe dopłaty z programów unijnych, takich jak Feniks. Dlatego gaz ziemny pozostanie istotnym i stabilnym elementem miksu energetycznego w całej Europie.
Dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD) największe wymagania stawia 2 grupom budynków mieszkalnych (zaznaczonych na żółto na wykresie), ale należy pamiętać, że są to wstępne założenia i zestaw zaleceń, a nie już obowiązujące prawo.
Polska ma około 2 lata, licząc od kwietnia 2024 r., by ustosunkować się do tych założeń i aplikować akty prawne na poziomie krajowym.
Przewiduje się, że do 2030 roku rozwiną się programy dotacji dla tzw. hybrydowych systemów grzewczych, a więc łączących gaz np. z instalacją fotowoltaiczną lub z biogazem (np. biometanem) lub inną technologią odnawialną.
Ogólne założenia dyrektywy można przeczytać na portalu rządowym Ministerstwa Rozwoju i Technologii tutaj Resort ten będzie też odpowiedzialny za przedstawienie Krajowego Planu Renowacji Budynków, czyli obszarów wymagających termomodernizacji. Pierwszy projekt planu renowacji Polska powinna przedstawić Komisji Europejskiej do 31 grudnia 2025 roku.
Skąd ambicja dążenia do bezemisyjnych budynków?
Budynki są największym konsumentem energii w Europie – w 2021 roku pochłonęły one 42% całkowitej energii zużytej w UE. Dlatego dekarbonizacja tego sektora jest kluczowa dla osiągnięcia unijnych celów dotyczących energetyki i neutralności klimatycznej do 2050 roku.
Co oznacza, że budynek jest bezemisyjny lub zeroemisyjny?
Budynek bezemisyjny oznacza budynek o bardzo wysokiej charakterystyce energetycznej, wymagający zerowej lub bardzo małej ilości energii, niewytwarzający na miejscu emisji dwutlenku węgla z paliw kopalnych i wytwarzający zerowe lub bardzo małe ilości operacyjnych emisji gazów cieplarnianych.
Czy mój obecny kocioł na gaz będzie mógł pracować z wykorzystaniem energii odnawialnej np. biometanu?
Kondensacyjne kotły gazowe dostępne na rynku od kilkunastu lat są przystosowane do takiej hybrydowej pracy, w tym spalania biometanu. Nawet bardzo stare kotły (konwencjonalne) będzie można przezbroić.
Dlaczego w niektórych mediach pojawia się informacja, że od 2040 roku nie będzie można używać kotłów na paliwa kopalne, w tym gaz?
Wiele doniesień medialnych jest nierzetelnych lub nieaktualnych, dodatkowo faktycznie data 2040 roku pojawiła się w pierwotnym projekcie dyrektywy EPBD, w którym wspomniano, że wycofanie z użycia paliw kopalnych w budynkach ma nastąpić do 2040 roku. Ten zapis nie znalazł się jednak w przyjętej wiosną 2024 roku nowelizacji dyrektywy. Nadal nie ma też unijnej definicji kotła zasilanego paliwami kopalnymi. Do końca 2024 r. Komisja Europejska wyda wytyczne dla państw członkowskich, definiujące, co powinno być rozumiane jako kocioł zasilany paliwami kopalnymi.