Do 2050 r. wszystkie budynki w Unii muszą uzyskać charakter bezemisyjnych. Takie są założenia nowelizacji dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD), którą Parlament Europejski poparł wiosną 2024 r. Wbrew wielu doniesieniom medialnym dyrektywa nie zakazuje eksploatacji kotłów gazowych i nie zmusza także do ich wymiany w istniejących budynkach.
Skąd ambicja dążenia do bezemisyjnych budynków?
Budynki są największym konsumentem energii w Europie – w 2021 roku pochłonęły one 42% całkowitej energii zużytej w UE. Dlatego dekarbonizacja tego sektora jest kluczowa dla osiągnięcia unijnych celów dotyczących energetyki i neutralności klimatycznej do 2050 roku.
- Dyrektywa stawia najostrzejsze wymogi nowym budynkom. Te mają być bezemisyjne od 2030 roku, a budynki instytucji publicznych już od 1 stycznia 2028 roku.
Poznaj wstępne założenia dyrektywy EPBD* dla budynków mieszkalnych
- Budynek po termomodernizacji (w celu osiągnięcia standardu zeroemisyjnego) – do końca 2029 roku można instalować i eksploatować samodzielny kocioł zasilany paliwami kopalnymi (np. gaz ziemny) bez ograniczeń. Od 2030 roku tego typu kotły mogą być instalowane, ale w połączeniu z odnawialnymi źródłami energii (OZE).
- Nowy budynek (mieszkalny, niepubliczny) – do końca 2029 roku można instalować i eksploatować samodzielny kocioł zasilany paliwami kopalnymi (np. gaz) bez ograniczeń, ale od 2025 r. możesz nie otrzymać wsparcia finansowego na jego zakup (jednak są przewidziane wyjatki).
- Istniejący budynek (bez planów modernizacji do standardu zeroemisyjnego) – możesz instalować i eksploatować kocioł zasilany paliwami kopalnymi, a także naprawiać i wymieniać go. Dyrektywa nie nakazuje demontażu kotłów w istniejącym budynku!
- Ogólne założenia dyrektywy można przeczytać na portalu rządowym Ministerstwa Rozwoju i Technologii tutaj
- Resort ten będzie też odpowiedzialny za przedstawienie Krajowego Planu Renowacji Budynków, czyli obszarów wymagających termomodernizacji. Pierwszy projekt planu renowacji Polska powinna przedstawić Komisji Europejskiej do 31 grudnia 2025 roku.
- Decyzja o wyborze budynków do termomodernizacji leży po stronie polskiego rządu, a nie Unii Europejskiej. Jednak już dziś wiadomo, że nie jest prawdą, że podejmując jakikolwiek większy remont domu, będziemy musieli sprostać określonym wymaganiom efektywności energetycznej.
*The Energy Performance of Buildings Directive – dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków
Pamiętaj!
- Przyjęta wiosną 2024 nowelizacja dyrektywy EPBD promuje pewne rozwiązania i cele oraz ramy czasowe, ale do nich nie zobowiązuje w sposób bezwarunkowy. Dyrektywa jest miękkim instrumentem, a Polska ma około 2 lata by ustosunkować się do tych założeń i aplikować akty prawne na poziomie krajowym.
- Unia Europejska nie przestaje inwestować w infrastrukturę gazową, a sieć gazociągów w Europie jest cały czas rozbudowywana w oparciu o wielomilionowe dopłaty z programów unijnych, takich jak Feniks. Dlatego gaz ziemny pozostanie istotnym i stabilnym elementem miksu energetycznego w całej Europie.
- Przewiduje się, że rozwiną się programy dotacji dla tzw. hybrydowych systemów grzewczych, a więc łączących np. gaz z instalacją fotowoltaiczną lub z biogazem (np. biometanem).